Ból kręgosłupa lędźwiowego jest jedną z najczęstszych dolegliwości bólowych dolnej części pleców. Mniej niż jeden na dziesięć przypadków bólu kręgosłupa lędźwiowego jest spowodowany poważnym schorzeniem, takim jak nowotwór lub zakażenie. Reszta przypadków wynika z drobnych problemów, które można leczyć domowymi sposobami, rozciąganiem i ćwiczeniami, a w razie potrzeby interwencją lekarską. Większość przypadków bólu kręgosłupa lędźwiowego jest spowodowana powtarzającym się obciążeniem mięśni i struktur odcinka lędźwiowego. Obciążenie to może być spowodowane dźwiganiem ciężarów, złą postawą podczas długotrwałego siedzenia, długotrwałym prowadzeniem samochodu i innymi uciążliwymi czynnościami, które nadmiernie obciążają dolną część pleców. Nieleczone obciążenie może powodować podrażnienie nerwów biegnących z odcinka lędźwiowego do innych części ciała (powszechnie znane jako rwa kulszowa). Na szczęście prawie wszystkie przypadki nie są poważne i dobrze reagują na środki samopomocy, a w razie potrzeby na leczenie specjalistyczne.
Jakie są przyczyny bólu kręgosłupa lędźwiowego?
Kręgosłup lędźwiowy składa się z pięciu kręgów, które są połączone ze sobą więzadłami i stawami. Dwie kości długie, zwane grzebieniem biodrowym i kością krzyżową, łączą pięć kręgów lędźwiowych z miednicą. Odcinek lędźwiowy stanowi największą część kręgosłupa i jest odpowiedzialny za przenoszenie ciężaru ciała i siły na nogi i stopy. Ból kręgosłupa lędźwiowego może być spowodowany wieloma czynnikami, w tym między innymi: złą postawą ciała, podnoszeniem zbyt dużych ciężarów, złą ergonomią pracy, zbyt długim siedzeniem lub staniem bez odpoczynku, długotrwałym prowadzeniem samochodu bez przerw, złymi nawykami dotyczącymi snu oraz stresem.
Ćwiczenia i rozciąganie odcinka lędźwiowego kręgosłupa
Ćwiczenia to świetny sposób na wzmocnienie odcinka lędźwiowego kręgosłupa i podtrzymujących go mięśni. Jednym z najlepszych ćwiczeń, jakie można wykonywać dla dolnego odcinka kręgosłupa, jest joga. Joga to coś więcej niż tylko seria ćwiczeń rozciągających (choć prawdopodobnie będziesz wykonywać również wiele takich ćwiczeń); to cała filozofia życia. Joga jest doskonałym ćwiczeniem zarówno w profilaktyce, jak i w leczeniu bólu pleców. Może być skutecznym ćwiczeniem leczniczym w przypadku spondylozy lędźwiowej, przepukliny krążka międzykręgowego, spondylolistezy lędźwiowej i innych rodzajów bólu pleców w odcinku lędźwiowym. Wykazano, że joga przynosi wiele korzyści osobom cierpiącym na bóle w dolnej części pleców, m.in. zwiększa elastyczność, zmniejsza stres i niepokój oraz tworzy nastrój sprzyjający leczeniu.
Co sprzyja występowaniu bólu lędźwiowego odcinka kręgosłupa?
Jeśli mięśnie dolnej części pleców i więzadła podtrzymujące kręgosłup są osłabione, kręgosłup lędźwiowy może być podatny na urazy spowodowane nadmierną eksploatacją. Takie przeciążenie może być spowodowane powtarzającymi się czynnościami, takimi jak podnoszenie lub zginanie. Istnieją pewne dowody na to, że określone ćwiczenia i ćwiczenia wzmacniające mięśnie (takie jak podnoszenie ciężarów) mogą być pomocne we wzmacnianiu dolnej części pleców u pacjentów z nawracającymi bólami. Na przykład, podnoszenie ciężarów okazało się pomocne w zapobieganiu przepuklinie krążka międzykręgowego w odcinku lędźwiowym poprzez wzmocnienie mięśni dolnej części pleców.
Ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa – przeciążenie
Ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa może wystąpić, gdy odcinek lędźwiowy jest przeciążony. Na przykład w wyniku podnoszenia zbyt dużych ciężarów podczas dźwigania może dojść do przeciążenia odcinka lędźwiowego kręgosłupa i powstania bólu. Kręgosłup lędźwiowy może być również przeciążony w wyniku długotrwałego nacisku spowodowanego siedzeniem na twardym podłożu z niewłaściwą postawą, siedzeniem pochylonym do przodu z głową w dół, prowadzeniem samochodu z niewystarczającym podparciem oraz spaniem na twardym podłożu.
Ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa – problemy z dyskami
Problemy z dyskami mogą powodować ból w odcinku lędźwiowym. Do problemów z dyskami dochodzi, gdy miękka środkowa część dysku (jądro miażdżyste) wybrzusza się i podrażnia okoliczne nerwy. Przepuklina dysku lędźwiowego występuje, gdy miękkie jądro dysku przebija się przez twardą zewnętrzną powłokę dysku, uciska otaczające nerwy i powoduje ból w okolicy lędźwiowej. Przepuklina krążka najczęściej występuje w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, między czwartym i piątym kręgiem lędźwiowym oraz piątym i szóstym kręgiem lędźwiowym. Przepuklina krążka międzykręgowego w odcinku lędźwiowym jest poważnym schorzeniem, które nieleczone może spowodować trwałe uszkodzenie nerwów w odcinku lędźwiowym.
Ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa – zmiany zwyrodnieniowe
Z wiekiem dyski i kości w odcinku lędźwiowym ulegają niewielkim zmianom zwyrodnieniowym. Zwyrodnienie dysku nie jest tożsame z przepukliną dysku. Zwyrodnienie jest raczej normalną zmianą, która pojawia się z wiekiem. Zwyrodnienie dysku często pozostaje niezauważone, aż do momentu, gdy nagle zaczyna dawać objawy, np. gdy nagle nasila się ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Osoby cierpiące z powodu zwyrodnienia dysku zgłaszają ból pleców w odcinku lędźwiowym, sztywność i brak możliwości poruszania się w tym odcinku.
Ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa – leczenie
Ból w odcinku lędźwiowym można leczyć, stosując odpoczynek, leki i ćwiczenia. W większości przypadków bólu w odcinku lędźwiowym kręgosłupa ból można opanować odpoczynkiem, lekami przeciwbólowymi dostępnymi bez recepty oraz ćwiczeniami rozciągającymi dolną część pleców. Jeśli ból jest silny lub utrzymuje się dłużej niż kilka dni, zaleca się wizytę u lekarza. Lekarz może przepisać leki uśmierzające ból i zalecić określone ćwiczenia rozciągające dolną część pleców i wzmacniające okoliczne mięśnie. Osobom cierpiącym na zwyrodnienie dysku zaleca się połączenie odpoczynku, leków i ćwiczeń fizycznych. Lekarze często zalecają także ćwiczenia wzmacniające okoliczne mięśnie. W niektórych przypadkach może być konieczna operacja w celu naprawy pękniętego dysku.